AKP ve MHP’nin ortak hazırlamış olduğu infaz düzenlemesine ilişkin kanun teklifi, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı.

AKP ve MHP’nin hazırlamış olduğu infaz düzenlemesini içeren Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi,  TBMM Genel Kurulunda kabul edildi ve yasalaştı.

Çağdaş ceza infaz sistemi, temelinde, hükümlülerin sosyalleşmesini teşvik etmek, hükümlülerin yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, onların üretken, kanunlara ve toplum kurallarına saygılı ve sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumlarını kolaylaştırmak, böylelikle cezanın genel ve özel önleme etkisinin oluşmasını sağlamak ve toplumu suça karşı korumağı amaçlıyor.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, bu amaç kapsamında çıkarılan 70 maddelik düzenlemeyle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hakimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 11 farklı kanunda değişiklik yapıldı.

Buna göre, ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süreler yeniden tespit edildi.

Koşullu salıverilme oranı 2/3’ten yarıya indirildi. Mükerrirler ve örgütlü suçlar bakımından bu infaz oranı 3/4’ten 2/3’e indirildi.

Uyuşturucu ticareti ve cinsel istismar suçlarıyla, terör suçlarının 3/4 olan koşullu salıverilme oranları aynen korundu. Bu suçların çocuklar tarafından işlenmesi halinde (suça sürüklenen çocuk) 2/3 olan koşullu salıverilme oranı değişmedi.

Kasten öldürme, kasten yaralama suçunun nitelikli hali olan yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren fiili, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçları bakımından herhangi bir indirim yapılmadı.

Denetimli Serbestlikte Düzenleme

Denetimli serbestlik uygulamasındaki mevcut 1 yıllık belirlenen uygulama aynen korunacak.

Açık ceza infaz kurumunda bulunup da koşullu salıverilmesine 1 yıl kalan iyi halli hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik altında infaz edilebileceğine ilişkin hüküm aynen muhafaza edilecek.

Hükümlü, denetimli serbestlik uygulaması kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmezse veya denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmezse cezası açık ceza infaz kurumunda infaz edilecek.

Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başladıktan sonra hükümlü hakkında, alt sınırı 1 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan dolayı kamu davası açılmışsa infaz hakimi tarafından hükümlünün açık ceza infaz kurumlarına gönderilmesine karar verilebilecek.

Denetimli serbestlik uygulamasında geçici düzenlemeler yapılacak.

Denetimli Serbestlik Süresi 3 Yıla Çıkarılacak

Geçici düzenleme uyarınca özellikle terör, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, kasten yaralamanın nitelikli hali olan yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren yaralama fiili, kadına karşı şiddet suçları, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere 3 Mart 2020’ye kadar işlenen suçlarda, 1 yıllık denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılacak.

30 Mart 2020’ye kadar işlenen suçlar bakımından, terör, cinsel saldırı ve istismar, kasten öldürme suçları ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç; 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlülerle beraber 70 yaşını bitiren hükümlüler için, denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanacak.

Ağır bir hastalığa maruz kalanlar, kocama veya engellilik sebebiyle hayatlarını cezaevinde yalnız sürdüremeyen 65 yaşını bitiren hükümlülerin cezası, Adalet Bakanlığının belirleyeceği devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmek şartıyla, denetimli serbestlik tedbiri altında infaz edilecek.

30 Mart 2020’ye kadar suç işleyen çocuk hükümlülerin (suça sürüklenen çocuk) 15 yaşını dolduruncaya dek cezaevinde kaldığı 1 gün, 3 gün; 18 yaşını dolduruncaya dek kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacak.

COVID-19 salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31 Mayıs 2020’ye kadar izinli sayılacak. Bu süre, gereken hallerde Sağlık Bakanlığının önerisi ile her defasında iki ayı geçmemek koşuluyla Adalet Bakanlığınca üç kez uzatılabilecek.

Terör suçları ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, yapılan infaz sistemi değişikliklerine bağlı olarak kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan iyi halli bazı hükümlülerden açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına 1 yıl kalanların açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilmesine imkan tanınacak.

Özel İnfaz Usullerinin Kapsamı Genişletilecek.

Hapis cezalarının geceleyin, hafta sonu veya konutta infazına ilişkin olan mevcut uygulamanın kapsamı genişletilecek. Bu usuldeki 6 aylık sınırlar, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, taksirle ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılacak.

Yaşlılar ve kadınlar için öngörülen konutta infaz usulünün ceza sınırı artırılacak. Çocuklar da bu uygulamaya dahil edilecek.

Bu kapsamda konutta infaz usulünün sınırı; kadın, çocuk ve 65 yaşını bitiren erkek hükümlüler için 1 yıl, 70 yaşını bitiren hükümlüler için 2 yıl, 75 yaşını bitiren hükümlüler için de 4 yıl olarak belirlenecek.

Özel infaz usulleri bazı suçlar için uygulanamayacak. 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum edilen hasta veya engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuna bağlı olarak cezalarını konutlarında infaz edebilecek.

Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum edilen kadın hükümlüler de cezalarını konutlarında infaz edebilecek. Öte yandan hamile kadınların cezası 1,5 yıl ertelenebilecek.

Hükümlülerin İyi Hallilik Değerlendirmesi

Hükümlülerin iyi hallilik değerlendirmesi, infazın tüm aşamalarında ve 6 ayda bir yapılacak.

Hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine (iyi halin değerlendirilmesine) ilişkin esaslar tekrar belirlenecek ve hükümlülerin iyi hal incelemesinin infazın tüm aşamalarında yapılabilmesi sağlanacak.

Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda, en geç 6 ayda bir olmak üzere değerlendirmeye tabi tutulacak.

10 yılın üzerinde olan cezalar ile terör ve kasten öldürme gibi önemli suçlardan mahkum olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarının infazına ve koşullu salıverilmelerine ilişkin değerlendirmeleri, Cumhuriyet savcısının başkanlık edeceği bir kurul yapacak ve buna karar verecek.

Bu kurula, cezaevi izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı temsilcileri de katılacak.

İyi hallilikle ilgili yapılan değişiklikler, 1 Ocak 2021’den itibaren uygulanacak.

Açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden belirlenerek önemli suçlar bakımından infaz hakiminin onayı sağlanacak.

İnfaz Hizmetleri

Diğer düzenlemeler ile infaz hizmetleri daha da iyileştirilecek. Zorunlu ve çok ivedi durumlarda, Cumhuriyet başsavcılığının hapis cezasının infazına 6 ay ara verebilmesine ilişkin yetkisi, 1 yıla çıkarılacak.

Ayrıca hükümlülerin eş veya çocuklarının sürekli hastalık veya malullükleri durumunda infaza ara verilebilmesi sağlanacak.

Çocuk hükümlülere verilebilecek ödül imkanlarının kapsamı genişletilecek. Bu kapsamda çocuk hükümlünün, kardeşiyle de görüşmesine imkan tanınacak.

Hükümlülerin hediye kabul etme hakkı genişletilecek. Çocuk ve 65 yaşını tamamlayan hükümlülerle, beraberinde çocuğu bulunan kadın hükümlüler açısından, belirli zaman dilimi dışında da hediye alabilme imkanı tanınacak.

Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin 3 günlük mazeret izni hakları 7 güne çıkarılacak.

Hükümlülerin mazeret izinlerini kullanabilmesi için ceza infaz kurumlarında iyi halli geçirmesi gereken süre kısaltılacak.

Hükümlülere, hasta olan yakınlarını ziyaret edebilmesi maksadıyla verilen mazeret izin hakkı, 1 defadan 2’ye çıkarılacak.

Açık ve kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin salgın hastalık hallerinde de kuruma ait telefon ve faks cihazından derhal yararlandırılmasına imkan sağlanacak.

Hükümlünün bakıma muhtaç çocuklarının barındırılmasına ilişkin hükümlerin tutuklular açısından da uygulanabilmesine imkan sağlanacak.

Hükümlülerin kamu kurum ve kuruluşlarının iş alanlarında, geceleyin bu kurum ve kuruluşlar tarafından barındırılmak şartıyla çalıştırılabilmelerine imkan sağlanacak. Bu durum, hükümlünün çalıştığı süre daha erken denetimli serbestliğe ayrılmasını sağlayacak.

Hükümlünün; sağlık, eğitim, duruşma ve çalışma gibi sebeplerle geçici olarak cezaevi dışında bulunduğu yerlerde gerçekleştirdiği disipline aykırı fiil ve sözleri sebebiyle de disiplin yaptırımlarının uygulanabilmesine imkan sağlanacak.

Hükümlü ve tutukluların cezaevinin güvenliğini ve düzenini ihlal eden bazı eylemleri disiplin yaptırımı altına alınacak.

Hükümlüler, kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı olan kütüphanelerden yararlanabilecek.

Elektronik cihazlar ile takip edilebilecek şüpheli, sanık ve hükümlülerin, rızaları alınmak şartı ile kendilerine ait cihazlar üzerinden de takip edilebilmelerine imkan sağlanacak.

Kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışma yükümlülüğü altında bulunan muhtaç durumdaki hükümlüler, bu yükümlülüğü yerine getirirken mutat vasıtayla yaptıkları yol giderleri ve iaşe giderleri, çalıştırıldıkları kurum bütçesinden karşılanacak.

Uzmanlaşmış Hakimler

Ceza infazları sürecinde tüm kararların uzmanlaşmış hakimler tarafından verilmesi sağlanacak.

İnfaz hakimliği kurumunun kapasitesi güçlendirilerek uzmanlaşmaları sağlanacak ve infaza ilişkin tüm kararlar bu hakimlikler tarafından verilecek.

Cumhuriyet savcısının infaza ilişkin verdiği kararlara karşı infaz hakimliğine karşı şikayet yoluna başvurulabilmesine imkan tanınacak.

İnfaz hakimlerine verilen yeni görevlere ilişkin hükümler, 1 Eylül 2020’den itibaren uygulanmaya başlanacak. Bu tarihe kadar ceza mahkemelerinin mevcut görev ve yetkileri aynen devam edecek.

Suçlarla Etkin Mücadele

Bazı suçlarla daha etkin mücadele edilebilmesi için cezaları artırılacak.

Bu kapsamda yaralama suçunun canavarca his saikiyle, örneğin kezzap atmak suretiyle işlenmesi hali nitelikli haller arasına alınacak ve suçun bu suretle işlenmesi durumunda verilecek azami ceza 18 yıla çıkarılacak.

Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek ve üye olmakla, tefecilik suçlarının cezaları artırılacak.

– Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim sebebi sayılacak

Diğer kanunlarda yapılan düzenlemeler ile bazı sorunlar giderilecek.

Yurt dışına çıkış yasağı gibi adli kontrole ilişkin bazı tedbirlerin takibine ilişkin şekli görevler, denetimli serbestlik müdürlüğünün görevleri arasından çıkarılacak.

Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni kabul edilecek ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getirilecek.

Kaçakçılık suçlarında malın değerinin “hafif” veya “pek hafif” olması durumunda cezadan oransal indirim yapılacak.

Kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı devlet hazinesine ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması imkanı tanınacak.

Kaynak: AA