CMK ödemelerinde borcu yoktur yazısı istenmesi yerinde değildir.

T.C. İSTANBUL 7. İDARE MAHKEMESİ
Esas No: 2023/
Karar No: 2023/
Karar Tarihi: 31-01-2024

ÖZET: CMK zorunlu müdafilik hizmeti kapsamında ödenecek ücret mahkeme ilamının bir unsurudur. Söz konusu alacaktan Maliye Bakanlığı’nın vergi borcu kesintisi yapma hakkı bulunmaktadır. Dolayısıyla geçmiş döneme ait vergi borcu yoktur yazısının istenmesi de yerinde değildir.

DAVANIN ÖZETİ:
İstanbul Barosuna sicil numarası ile kayıtlı serbest ‘avukatlık yapan davacı tarafından, düzenlemiş olduğu serbest meslek makbuzunun 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi uygulaması gereğince ödenmesi için yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin; hukuka aykırı olduğu, vergi borcu olup olmadığının vekâlet ücreti ödemesinde şart olarak aranamayacağı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ:
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir idaresi Başkanlığının Zorunlu müdafi ve vekil ücreti ödemeleri sırasında 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi uygulaması konulu Bakanlığımızın Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderdiği görüş yazısında “Bakanlığımızın 5018 sayılı Kamu Mali yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli(I) sayılı listede yer aldığı, 5271 sayılı Kanun ile 5320 sayılı Kanunda yer alan düzenlemeler gereğince Bakanlığınız bütçesinden karşılanmak üzere avukatlara veya vekillere yapılan zorunlu müdafilik ve vekil ücreti ödemelerinin “yargılama Giderleri” ( Adli Yardım Rapor ve Bilirkişi ile Uzlaşma Giderleri)” kapsamında yapılan bir ödeme olduğu, müdafi ve vekillere bu kapsamda yapılacak 5.000,00 TL’nin üzerinde ödemelerde söz konusu belgenin aranılması gerektiği” belirtildiğinden açılan haksız davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren İstanbul 7. İdare Mahkemesi Hakimliği’nce işin gereği düşünüldü: Dava, davacı tarafından düzenlenen serbest meslek makbuzunun 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi uygulaması gereğince ödenmesi için yapılan başvurunun zımnen reddine dair işlemin iptali istemiyle açılmıştır. 05/12/2017 tarih ve 30261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7061 sayılı “Bazı Vergi Kanunlan ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7. maddesi ile değişen 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “Amme alacağı ödenmeden yapılmayacak işlemler ile işlem yapanların sorumlulukları” başlıklı 22/A maddesinde; “Maliye Bakanı, aşağıdaki ödeme ve işlemlerde, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması ve yapılacak ödemelerden istihkak sahiplerinin amme borçlarının kesilerek ilgili tahsil dairesine aktarılması zorunluluğu ile kesintilere asgari tutar ve oran getirmeye, kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar, ödeme ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen ödeme ve işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağım ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

  1. 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin yapacağı her türlü ödemelerde,
  2. 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu kapsamına giren kurumlar ile kamu tüzel kişiliğini haiz kurum ve kuruluşların (mesleki kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) mal veya hizmet alımları ile yapım işleri nedeniyle hak sahiplerine yapacakları ödemelerde,
  3. Kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemelerde,
  4. 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli tarifelerde yer alan ticaret sicil harçlarından kayıt ve tescil harçları, noter harçlarından senet, mukavelename ve kâğıtlardan alınan harçlar, tapu ve kadastro harçlarından tapu işlemlerine ilişkin alınan harçlar, gemi ve liman harçları ile (8) sayılı tarifeye konu harçlar (diploma harçları hariç) ve trafik harçlarına mevzu işlemlerde,
  5. 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan bina inşaat harcı ve yapı kullanma izin harcına mevzu işlemlerde.

Bu madde kapsamında zorunluluk getirilen ödemelere ilişkin olarak işçi ücreti alacakları hariç olmak üzere, yapılacak her türlü devir, temlik ve el değiştirme, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcu karşılayacak kısım ayıldıktan sonra kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder. Şu kadar ki bu hükmün uygulanmasında diğer kamu idarelerinin alacaklarına karşılık kesinti yapılması gereken hallerde kesinti tutarı garameten taksim olunur.

Takibata selahiyetli tahsil dairesince, bu madde kapsamında getirilen zorunluluğa rağmen borcun olmadığına dair belgeyi aramaksızın ödeme yapanlara ve işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara dört bin Türk lirası idari para cezası verilir. İdari para cezası, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir.” hükmüne yer verilmiştir.

7061 sayılı Kanun’un gerekçesinde ise 6183 sayılı Kanun’a 2008 yılında eklenen 22/A maddesi ile kamu alacaklarının tahsilatını hızlandırmak amacıyla bazı ödeme ve işlemler sırasında Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluğu getirilmesine ilişkin düzenleme yapıldığı belirtilmiştir. “Tahsilat Genel Tebliği Seri A Sıra No: Vde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”in (Seri A Sıra No:9) dava konusu 2.maddesi ile Tebliğ’in Birinci Kısım, İkinci Bölümünün “V.Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile işlem Yapanların Sorumlulukları” başlıklı maddesinde 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesi ile madde metninde sayılan ödeme ve işlemler sırasında Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye Maliye Bakanı’nın yetkili kılındığı belirtilmiş; itiraza konu 2.maddesinde ise “Zorunluluk Getirilen Ödeme ve İşlemler” sayılmıştır:
“Maddenin Maliye Bakanına verdiği yetkiye istinaden;
a) 1/1/2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere,
i) 5018 sayılı Kanuna tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin, kaynağına bakılmaksızın hak sahiplerine 2.000,- liranın üzerinde;

– Bu Tebliğ ekinde yer alan liste (EK-11),

– (EK-11)’de sayılanlar dışında kalan ancak 4734 sayılı Kamu ihale Kanuna göre mal ve hizmet alımları ile yapım işleri (istisnalar dahil),

– Mahkeme ilamları veya icra emirleri,

– 26/12/1931 tarihli ve 1905 sayılı Menkul ve Gayri Menkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanun,

– 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun, kapsamında yapacakları ödemeler sırasında hak sahiplerinin,

Bakanlığa bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmadığına ilişkin vadesi geçmiş borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluğu getirilmiştir.”

Dava dosyasındaki belge ve bilgilerin incelenmesinden; İstanbul Barosu’na kayıtlı avukat olarak görev yapan davacı tarafından düzenlenen brüt tutarı 11.722,88-TL olan serbest meslek makbuzunun ödenebilmesi için vadesi geçmiş borç durumun gösterir belgenin İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesi gerektiği vergi borcu bulunmadığına dair  yazının gönderilmemesi sebebiyle serbest meslek makbuzu düzenlenen alacağın ödenmesi için Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğüne gönderilemediği, ödeme için yapılan başvurunun zımnen reddine dair işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat birlikte değerlendirildiğinde; 6183 sayılı Kanun’un 22/A maddesinin 1.fıkrasında açıkça Maliye Bakanlığı’na “5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermaye işletmelerinin yapacağı her türlü ödemelerde” Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirilmesi konusunda yetki verildiği, ayrıca kanun koyucu tarafından Maliye Bakanlığı’nın bu kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar, ödeme ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmekle de yetkili kılındığı, kanun koyucunun kamu alacağınının tahsilatını hızlandırmak amacıyla bir anlamda amme alacaklısı idare ile borçlu arasında mahsuplaşma usulü getirdiği görülmektedir.
Danıştay 10.Dairesi …/…/2020 tarih ve E:2018/…- K:2020/… sayılı kararıyla Tahsilat Genel Tebliği Seri A: Sıra No:1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (Seri: A Sıra No:9) ile değişik Tahsilat Genel Tebliği Seri A Sıra No: l’in “V.Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak işlemler İle işlem Yapanların Sorumlulukları” başlıklı Birinci Kısmının İkinci Bölümünün “Zorunluluk Getirilen Ödeme ve işlemler” başlıklı 2.kısmının (a) bendinde yer alan “mahkeme Hami.’ veya icra emirleri” ibaresinin iptaline karar verildiği görülmektedir.

Bu durumda; söz konusu iptal hükmünün, “borcu yoktur yazısının “Mahkeme ilamı ve icra emirleri kapsamında yapılacak ödemelerden önce aranması zorunluluğunun iptaline ilişkin olduğu, CMK zorunlu müdafilik hizmeti kapsamında ödenecek ücretin de Mahkeme ilamının bir unsuru olduğu, dolayısıyla söz konusu alacaktan Maliye Bakanlığı’nın davacının vergi borcu kesintisi yapma yetkisi bulunmadığı anlaşıldığından serbest meslek makbuzuna konu avukatlık alacağının ödenmesi için geçmiş vergi borcu bulunmadığına ilişkin yazı istenmesinin de yerinde olmadığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, zorunlu müdafilik alacağının başvuru tarihi olan 07.07.2023 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Nitekim İzmir 6. idari Dava Dairesinin …/…/2023 tarih ve E:2023/…, K:2023/… sayılı kararı da bu yöndedir.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 626,60-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 10.500,00-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücreti avansının Mahkememizce davacıya iadesine, 2577 sayılı Kanunun 45/1 maddesi uyarınca kanun yolu kapalı ve kesin olmak üzere, 31/01/2024 tarihinde karar verildi.

Son Gönderiler

Yorum Yap